Hezkuntza aldatzeko, inbertsio handiagoa
Pasa den asteko ostiralean hainbat eragile sozialek eta sindikatuk “aldaketa handiagoa eta sozialagoa” lemapean manifestazioa egin genuen Iruñeko karriketan herritar orori eskubide sozialak eta kalitateko zerbitzu publikoak bermatzen dizkion aurrekontuak aldarrikatzeko.
Amaia Zubierta eta Kepa Yécora. STEILAS sindikatuko bozeramaileak.
2016-ko abenduak 21
Oraingo Nafar Gobernuak arlo hauetan
pairatutako murrizketak zuzentzeko bideari ekin diola onartzen badugu ere, aldaketa soziala erdiesteko
ahalbidetzen duten aurrekontuetatik urrun gaudela ikusten dugu. STEILASek, Parlamentu Sozialak eta
Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak berretsi dugu beharrezkoa den aldaketa honen alde lanean
segitzeko konpromisoa.
Iaz, Gobernuak 600 milioi euro bideratu zuen Hezkuntzarako, eta aurtengo zirriborroan 635 milioi
euro aurreikusten dira. %6ko igoera bada ere, urria da egokituriko kopurua; berez, 2010 urtekoa baino
baxuagoa da (680 milioi), eta are gehiago kontuan hartzen badugu ikasle kopurua %7 igo dela azken
urteotan.
Aurrekontuak bere osotasunean hartuta, 4.024 milioikoak dira eta horietako %15,78 Hezkuntzari
bideratua. Barne Produktu Gordinarekin alderatuta, Nafarroak %3,48 bideratzen du . Kopuru hauek
honakoa uzten dute agerian: alde batetik, urria dela hezkuntzari bideratutakoa, estatu mailako batez-
bestekoa %20 baita; bestetik, jomuga hartzen badugu desiragarria den BPGren kopurua, %6 alegia, oso
urrun gaude.
Atalez-atal hezkuntza publikoko langileei soldata ordaintzeko kopurua handiena dela begi-bistakoa
da, 364 milioi inguru, kopuru osoaren %57. Atal honetan ere, urruti gaude 2010. urtean bideraturiko
kopurutik: 377 milioi. Honek agerian uzten du aurreko legegintzaldian suntsitutako enpleguak ( 800 inguru)
errekuperatzeko bideari ekin gabe segituko dugula aurten ere, baliabide ekonomiko nahikorik ez
dagoelako.
Bada atal bat igoera izan duena “aurreko urteetako langileen ordainketak” eta horretarako 13
milioi bideratu dira. Hau da, aurreko gobernuak utzitako zorra kitatzeko kopurua da, orain epaitegietan
lortu baitugu langile interinoei ordaintzea dagokien guztia, irizpide murriztaileak alde batera utzita.
Bada atal bat igoera nabarmena izan duena, Azpiegituren Atala, aurrekontuetan %40ko igoera izan
duena. Horren ondorioz, ikastetxeen mantenurako eta berriak eraikitzeko 16 milioi euro bideratuko dira,
aurten baino 9 milioi gehiago. Igoera handi hau guztiz logikoa da – urria oraindik ere – kontuan hartzen
badugu aurreko gobernuak ikastetxe publikoak erabat abandonatuak zituela, eta horietako askoren egoera
deitoragarria da.
0-3 ziklo hezitzailean ere igoera arina ematen da. Hala ere, finantziazioa 2010. urtean baino
txikiagoa da. Gobernua sostengatzen duten lau alderdiek sinaturiko akordioan ziklo honetako zerbitzuaren
doakotasuna eta unibertsalizazioa helburu agertuta ere, aurrekontuetan ez da inolako aurrerapenik
ikusten.
Unibertsitatea finantzatzeko kopuru igoerarik ez. Beken atalean ere ez. Ez eta beste
mailetako ikasleen laguntzetan ere. Era berean, sare pribatua finantzatzeko igoerarik ez dago; hala ere, deigarria da ikustea nola hiru atal ezberdinetan agertzen den 7 milioiko aurrekontua ondoko
zereginetarako: premia bereziak dituzten ikasleak artatzeko, immigraziorako, gutxiengo kulturaletarako
eta eskolatze-arazoak dituzten ikasleen arreta egiteko. Deigarria diogu, behar gehienak sare publikoan
artatzen baitira.
Irakasleen prestakuntzarako atalean aurrerapenik ikusi dugu, baina igoera hau ez da modu
orekatuan eman, kopuru handiena hizkuntzen formakuntzarako eta promoziorako ematen baita;
atzerriko hizkuntzen mesedetan, eta neurri txikiagoan euskararen sustapenerako.
28.000 euro hezkidetzarako. Guztiz urria da guk ikusten ditugun beharrak egoki asetzeko:
berdintasun plana, irakasle guztien formazioa, ikastetxeetan programak ezartzeko baliabideak…
Beraz, ondorioztatzen ahal dugu aurrekontu hauek ez dutela balio murrizketak zuzentzeko.
Aurrekontuok lehengoen antza handia dute, UPNren garaiko bide beretik doaz; ez dute abiapuntu izan
benetako beharren azterketa, eta ez dute balio gobernuak planteatzen dituen helburuak erdiesteko. Era
berean, aurten ere sare pribatuaren pribilegioak mantentzen dira, bere horretan diraute, eta
derrigorrezkoak diren eta ez diren etapa guztiak finantzatzen dira.
Etorkizunari begira, guztiz beharrezko ikusten dugu negoziazio prozesua bideratzea Hezkuntza
Kalitatea Hobesteko Itun berria lortzeko. Bertan, gure lan harremanak jasotzeaz gain, bestelako neurriak
ere jaso behar lirateke, hala nola, enplegua berreskuratzeko neurriak, interinoen prekarietatea nola
gainditu eta ikasle guztien arreta hobesteko neurri zehatzak. Hau guztia litzateke ondorengo
aurrekontuetan behar adina kopuru zehazteko abiapuntua. Halaber, Gobernu akordioan agertzen diren
konpromisoen kostuaren kalkulua egin behar du Departamentuak, daramatzagun bi urte hauetan ez
baita egin.