Zuzeneko salmenta eta azokak babestea eta laguntzea eskatu dute Nafarroako ekoizle txikiek
Koronabirusaren pandemiaren aurrean hartutako segurtasun neurriak eta ezarritako mugak direla eta, ekoizle txiki asko egoera larrian daudela salatu dute, eta administrazioei laguntza eta babesa eskatu diete. Hurrengo komunikatua Plazara! Estellerriko Ekoizleen merkatuak, Iruñeko EKOmerkatuak, Baztango zaporeak eta artisauak, Baserritik etxerak, Leitza eta Aresoko azokak, Mendialdeko merkatuak eta Berako merkatuak sinatzen dute.
2020-ko azaroak 19
Behean sinatzen dugun Nafarroako ekoizleen/elaboratzaileen zuzeneko salmentako merkatuok adierazi nahi dugu ez gaudela ados “COVID_19 (39-ter art.) krisiak bereziki eragindako nekazari eta ETEentzako aldi baterako laguntza (2014-2020 Nafarroako LGPren M21 neurriaren arabera)” izeneko laguntza eskatzeko ezarritako irizpideekin.
Laguntza horren helburua egungo osasun-krisiak eragindako kalte ekonomikoak arintzea da. Izan ere:
Alarma-egoera deklaratu ondoren, ekoizleen merkatuak, zuzeneko salmentakoak, ekomerkatuak… itxi ziren, hipermerkatu edo supermerkatuez bestelako tratu batekin, nahiz eta hurbileko produktuek produktu freskoaren eta kalitatezkoaren hornidura eta elikagai-hornidura bermatzen duten, aire zabaleko espazio seguruak diren eta, gainera, tokiko ekoizleok erabiltzen ditugun merkaturatze bide-laburrak diren, eta horietan bidezko prezioa jasotzen dugu gure produktuengatik. Bi edo hiru hilabetez egon ziren itxita, kasuaren arabera.
Laguntza emateko baldintzetako bat da zuzeneko salmentaren edo artisautzako ETEen erregistro batean inskribatuta egotea 2020ko martxoaren 14ean. Bi erregistro horiek borondatezkoak dira, eta historian zehar sektoreak ez du erabilera handirik izan; izan ere, ez da beharrezkoa haietan inskribatuta egotea zuzeneko salmentaren edo merkaturatze-zirkuitu laburren bidez merkaturatzeko. Gure ustez, badira ekoizleek zuzenean saltzea justifikatzeko metodo errealagoak, baztertzaileak ez direnak eta jarduera hori modu esanguratsuan nork egiten duen islatzen dutenak.
Gure ekoizpena zuzeneko salmentaren bidez merkaturatzen dugun ekoizle/elaboratzaile gehienek ez ditugu salmenta horretara sartzeko baldintzak betetzen, Departamentuak ezarritako irizpideekin. Adibide bat jartzearren, Plazara! Estellerriko Ekoizleen merkatuko eta Iruñeko EKOmerkatuko ekoizleen artean, bakarrik horietako bakoitzean 2 ekoizle baino ez daude izena emanda data horretan.
Era berean, iruditzen zaigu Erregistroak ez duela baliorik, ez delako ezartzen zuzeneko salmentan merkaturatzeko gutxieneko ehunekorik, nahasmena eragiten duelako eta ez duelako laguntzen ekoizle txikiak bereizten.
Bestalde, gure ustez, Erregistro horrek ez du inolako onurarik ekarriko, burokrazia gehiago izan ezik, aseta dagoen sektore bati, higiene- eta osasun-neurriak malgutzen eta araudia dibertsifikatutako ekoizpen txikietara egokitzen lagunduko dion zuzeneko salmentari buruzko legea behar bezala garatu gabe.
Horregatik guztiagatik, honako hau eskatzen dugu:
– Bilera bat Landa Garapen eta Ingurumen Saileko kontseilariarekin
– Deialdi bat, non beste modu batera justifikatu ahal izango dugun zuzeneko salmentan eta zirkuitu laburretan merkaturatzea, baldin eta 2020ko martxoaren 14an erregistro horietan inskribatuta egotea nahitaezkoa ez bada.
– Laguntzak zuzeneko salmentara eta merkaturatze-zirkuitu laburretara bideratzea, gehienbat merkaturatze-modu horren mende dauden ekoizle-egileei.
– Zuzeneko salmentari buruzko legea benetan garatzea, ekoizle txikien ekoizpenak dibertsifikatzen eta merkaturatzen laguntzeko, haien errentagarritasuna hobetzeko, bai eta gazteak sektorean sartzeko ere, eta lan-mahai bat sortzea produkzio-sektorearekin, zeinak zuzeneko salmenta egiten baitu gehienbat.
– Nafarroako Gobernuak, pandemia-garaian bereziki, hurbileko produkzio eta merkaturatze metodo seguruak, osasuntsuak eta iraunkorrak babestea, adibidez, zuzeneko salmentako merkatuak, biztanleei kalitatezko elikagaiak ematen dizkietenak, eta, aldi berean, tokiko ekoizpena elikadura-burujkabetzaren ikuspegitik babesten dutenak, zenbait erakundek gomendatzen duten bezala, besteak beste, Europako Batzordeak, Baserritik Mahaira estrategian, Mahaiari edo FAOk.