ahötsa_

Nafarroan lursailetan eta mendietan industria-instalazio eoliko eta fotovoltaikoak jartzeko eskariak ugaritzen ari dira, baita horien aurkako oposizioa ere. Azken asteotan, Grupo Arena enpresa bi poligono eoliko berri sustatzen ari da Olaibarren eta Esteribarren. Bi proiektu hauek lehendik antzeko ezaugarriak zituzten beste proiektu batzuk ukatu ziren leku berean edo handik gertu kokatu nahi ditu. Hirugarren bat Artaxoan inguruan aurreikusten da.

Olaibarko proiektua 195 metroko altuera duten 5 MWko 7 aerosorgailuz osatuta dago, eta Sacyr
taldeko enpresa batek “Navarra 4” izeneko poligono eolikoa instalatzea proposatu zuen tokitik oso
gertu kokatu nahi dute. Proiektu hau ukatu egin zuen Nafarroako Gobernuak, ingurumenean
eragin handia zuelako, batez ere hegazti-faunan eta haren inguruan dauden eremu babestuetako
funtsezko beste elementu batzuetan.

Artaxoako proiektua, berriz, 8 errotaz osatuta dago. Errota hauek ere 5 MWkoak dira eta 200
metro inguruko altuera dute. Kasu honetan, proiektua Enel talde italiarraren enpresa batek
“Enériz-Tirapu” parke eolikoa jarri nahi zuen tokitik gertu instalatu nahi dute. Nafarroako
Gobernuak proiektu hau ukatu zuen, halaber, hegazti-faunari egindako inpaktuagatik, eta eremu honetan dauden parke eolikoen pilaketa handiagatik, inpaktu metatzaile eta sinergiko larriak eta paisaia-inpaktu handia eragiten baititu.

“Beraz, ikusten dugu Arena enpresa taldea, duela urte gutxi Nafarrora iritsi zena inbertsio handiak
aginduz, berriz ere kargatzen ari dela bere proiektu eta mozkinen zorroa gizentzen saiatzeko.
Eragindako populazioen sentipenaren gainetik egiten du. Are gehiago, ez daki gobernuak zer
erabaki duen aurrekoetan”, salatu dute Nafarroako Energia Eraldatzen plataformatik.

Plataformako kideek salatu dute azpiegitura berriztagarriak instalatzeko eremuen eta formatuen plangintzarik gabe jarraitzen dela. “Honelako proiektuetarako eremu egokien maparik gabe jarraitzen dugu (ez dago eta ez zaio itxaroten). Erabaki demokratikoak hartzeko prozesurik gabe jarraitzen dugu, eta horrelako azpiegiturak instalatzeko neurri desmerkantilizatzailerik gabe. Eta, batez ere, gogoan izan behar dugu larrialdi ekologikoaren testuinguruan gaudela, eta oraindik ez dugula energiaren eta materialen kontsumoa murrizteko politikarik eta neurririk”.

Itzalaldia: sistema elektrikoaren kaosa

Nafarroako Energia Eraldatzen plataformako kideentzat pasa den hilabetean izan zen itzalaldiak argi erakusten du estatuko sistema elektrikoa kaosean murgilduta dagoela. “Itzalaldiak energia berriztagarrietarako ustezko trantsizio energetikoa nola garatu den erakutsi zuen. Trantsizio hau ez da gertatzen ari, elektrizitatea, energia berriztagarriak ekoizteko modu nagusia, ez baita kontsumoa handitzen ari. Alderantziz, 2008tik Nafarroan elektrizitatearen kontsumoak behera egin du etengabe, Espainiako Estatuan eta Europa osoan gertatzen denaren antzera”.

Kontsumo elektrikoa beheruntz doan bitartean, berau ekoizten duten poligono berriztagarrien
kopurua handitzen doa etengabe. “Honela, Espainian elektrizitatea ekoizteko gaitasuna 132 GWtik
gorakoa da dagoeneko, berriztagarrien ezarpenaren azken urteetako hazkunde geldiezinari esker.
Hala ere, kontsumoak 2008a goia jo zuenetik (45 GW), jaisten joan da, eta gaur egun 30 GW
ingurukoa da”.

Nafarroako Energia Eraldatzen plataformako kideek gogor kritikatu dute botere politiko eta ekonomikoen apustua hidrogeno “berdea” ekoizpenaren alde eta datu-zentroak Nafarroan kokatzearen alde. “Nafarroako Gobernuak hidrogenoa garatzeko etorkizuneko asmoak argitaratu berri ditu, eta 2026rako bi
ekoizpen-instalazio martxan jarri nahi ditu, bideragarritasunari buruzko zalantza guztiak gorabehera. Informatikako “hodeirako” datu-zentroei dagokienez, berriki ikusi dugu enpresa batzuek Nafarroako Erriberan instalatu nahi dituztela, Estatu osoan garatzen ari den mugimendu batean”. Eta honek guztiak areagotu baino ez ditu egiten berriztagarrien ezarpena mundu mailan sortzen ari den inpaktuak, haien esanetan.

Plataformatik argi dute proiektu berriztagarri berriak instalatzeari uko egin behar zaiola “hauen forma eta helburuengatik”, botere politiko eta ekonomikotik diseinatu duten trantsizio energetikoa “ez delako egokia” eta inpaktu handiak eragiteaz gain “erregai fosilen eta era guztietako materialen kontsumo desegokiak eragindako mugako egoetara eramango gaitu eta hauexek erreproduzitu baititu”.