ahötsa_

Gaur hasi da Iruñeko epaitegietan ustez Caparroso Valle de Odietako makro-granjak Aragoi ibaian 2021ean izan zuen jardueraren ondorioz sortutako kutsaduraren inguruko epaiketa. Garai hartan Valle de Odietako zuzendaritza kontseilua osatzen zuten pertsonen aurkako 3 urteko espetxe zigorrak eskatu ditu Herri Akusazioa osatzen duten Sustrai Erakuntza Fundazioa eta Greenpeace taldeek. Fiskaltzak, berriz, bi pertsonak baino ez ditu akusatu, eta zuhurtziagabekeria larriz egindako ingurumenaren aurkako delituengatik egin du. 4 hilabete eta erdiko kartzela zigorra, 8 hilabeteko isuna (20 € eguneko) eta abeltzaintzarekin lotutako lanbide edo ogibiderako desgaikuntza berezia eskatu ditu haien aurka.

2021eko otsailean izan zen kutsadura-gertakaria. Talde ekologisten ustez, digestatoarekin ureztatzeagatik (Odietako minden biometanizazio-prozesuaren ondoriozko hondakina) bere instalazioetatik gertu dauden nekazaritza-lursailetan, eta, horretarako, dirudienez, duten ihinztadurazko ureztatze-sistema erabili zuten.

Kutsadurak minda-isurketa handiak eragin ahal izan zituen, eta inguruko sakanetan ur-jauziak sortu. Horrela, dirudienez, kutsadura Aragoi eta Arga ibaien behealdeko KBE gune babestura ere irits ahal izan zen, galzorian dauden espezieen habitata denera, hala nola bisoi europarra, apoarmatu europarra eta zenbait saguzar espezie. Parke Naturaletik eta Errege Bardeako Biosferaren Erreserbatik hurbil dauden eremuei ere eragin ahal izan zien.

Gaurko epaiketaren saioan, delituengatik akusatutako pertsonek deklaratuko dute, baita gertakarien lekukoek ere (Nafarroako Gobernuko Ingurumen Zaintzako agenteak, CHEko Guarderioko agenteak, Foruzaingoko eta Guardia Zibileko agenteak, eta isuriek kaltetutako etxalde bateko jabea), baita gertaerak aztertu eta gertatutakoari buruzko txostenak idatzi zituzten perituek ere.

“Esperantza dugu epai eredugarri bat emango dela, enpresak bere delituzko jardueragatik ordain dezan balio izateaz gain, abeltzaintza industrialaren eredu suntsitzailearen eta bere makro-granjen aurkako borrokan aurrekari bat sentituko duena”, esan dute Pablo Llorente eta Lorea Flores Makroken Aurkako Plataformako bozeramaileek.

“Gogora ekarri behar da nekazaritza eta abeltzaintzako nitratoek eragindako kutsadura Nafarroa osoan zabaltzen ari dela. Izan ere, Nafarroako Gobernuak nitratoekin kutsatutako zonak handitu behar izan ditu, aurreko urteetan hala izendatuta zeuden 4 zonetatik, eta uztailean onartu zen azken berrikuspenaren ondoren, 12tan daude” adierazi dute.

“Egoera larria eta kezkagarria da. Eta zuzendu beharrean, Nafarroako Gobernuak abeltzaintza eredu industrialari eusten jarraitzen du, eta horrek ondorio onartezinak ditu osasunean, ingurumenaren kalitatean eta tokiko abeltzaintza sarean. Ez da ulertzekoa Gobernuak uko egin izana kausa honetan alderdi interesdun gisa agertzeari. Uste dugu Nafarroako Gobernuak makro-granjen zaintzan eta kontrolean egin dituen jarduerak ez direla nahikoak izan, ez dutelako balio izan ingurumenarentzat arriskutsuak diren horrelako egoerak prebenitzeko” erran dute.

Beraz, Nafarroako Makrogranjen aurkako plataformako kideek azaldu dute hau ez dela balizko kutsadura puntual kasu huts bat, baizik eta, ingurumenean, osasunean eta gizartean eragin handia duen abeltzaintza-eredu batek sortzen dituen ondorioak pairatzen ari garela. Hori dela eta, berriro eskatu dute Nafarroako Gobernuaren inplikazio eraginkorra bere ardurakoak diren gune babestuen defentsan eta integritatean, bai eta nafar guztien osasunean ere. Era berean, Nafarroako Gobernuari jarrera kementsua exijitzen diote nekazaritza- eta abeltzaintza-sektoreko lobby industrialaren aurrean.

“Administrazioaren zeregina ezin da mugatu Nafarroako lurraldean nitratoek gero eta kutsadura handiagoa eragiten dutela egiaztatzera. Borondatea, bitartekoak eta baliabideak eskatzen dizkiogu, egoera modu estrukturalean iraultzeko. Hori dela eta, eskatzen dizugu nekazaritza eta abeltzaintza eredu industrializatuaren aldeko apustua alde batera uzteko eta, horren ordez, tokiko sistema agroekologikoa bultzatzeko, deskontzentratua eta lurraldea zaintzea, osasun publikoa, eta bertan lan egiten dutenei bizi baldintza ekonomiko eta material duinekin landara itzultzea bultzatuko duten talka-politika publikoekin” amaitu dute epaitegian sartu aurretik.