Maitia, azaldu zure amonari “resignifikazioa” zer den

Txema Leston Malvarez

Kolektibo Memorialista Zurbau

2024-ko apirilak 18

  • Amona, “resignifikazio” hitza RAEren hiztegian ere ez da existitzen, egia bat mozorrotzeko eta
    geure burua engainatzeko asmatutako hitza da, elkar ulertzeko gaitasunik ez duen eta engainatuak
    izateko erraztasunik ez duen jendea eta ezjakina bagina bezala.
  • Laztana, mesedez, azal iezaiozu zure amonari resignifikazioa kontu hori, are zaharragoa naizela
    politikariek orain esaten dituzten hitz berri horiek ulertzeko.
  • Baina, ene alaba, mozorro bat, beti da aldi baterako, inauterien ondoren, aletegiak eta atrezoak
    kendu eta mozorrotu aurretik ginen pertsona bera izaten jarraitzen dugu.
  • Horixe amama, Erorien eraikin ikaragarri horrekin antzeko zerbait egin nahi baitute, izua besterik
    ez dela adierazten duena ezkutatzen duen zerbaitez janztea, eta gure lurreko hainbat eta hainbat
    pertsona erail eta erailtzeko agindu zutenen omenaldia.
  • Hori ezinezkoa da polita, gure lurraldean hil ziren 3700 pertsona baino gehiagori esango diegula,
    nahiz eta hemen Nafarroan gerra-fronterik ez izan, garondoan tiro eginez hil eta areka batera bota
    zituzten pertsonei esango diegula, eta gaur egun ere horietako asko ez dituztela aurkitu, milaka
    pertsona errepresaliatuei, bortxatuei, lapurtuei, erbesteratuei eta haien ondorengoei azalduko
    diegun bezala, hiltzaile haiek inoiz epaitu ez zituztela eta haien ondorengoek lapurtutakoaz
    gozatzen jarraitzen dutela ikusten baitute, eta beren herrietan agintzen jarraitzen dute; esango
    diegun bezala, hiltzaileak eta haien gurutzada ohoratzeko eraiki zen mamotretoa oraindik hor
    jarraitzen duela, guri begira eta egunero gogoraraziz zer egin ziguten, gure buruen gaineko mehatxu
    iraunkor bat bezala, ahaztea eragozten diguna, duintasuna zikintzen eta umeltzen duena.
  • Amonatxo, ondo baderitzozu, bien artean ariketa erraza egingo dugu, hobeto uler dezazun zer
    esan nahi duen resignifikazioa haientzat:
    Bilatu dezagun hitz bat, adibidez “Hilketa”, hitz gogorra eta esanahiaz zalantzarik uzten ez duena.
    Ez? Bada, orain, H letra kenduko diogu hitz horri. “ilketa” bat jarriko diogu, ikusten duzu, pixka bat
    aldatu da, orain formatua
    “ilketa” letra etzanera alda diezaiokegu.Are gehiago, letra-mota aldatu eta
    hitzari karga negatiboa kenduko dion zerbait haurragoa jar geniezaioke, eta “ilketa” letra lodian
    jarri, haratago joan gintezke eta kolorea aldatu, baina, horretarako, herri-kontsulta bat beharko
    genuke kolorea erabakitzeko.
  • Biloba maitea, baina horrekin ez dugu ezertxo ere aldatu, irakurtzen duenak zerbait barregarria
    baino ez du ikusten, ortografiarik eza, gainerako testuarekin bat ez datorrena, eta, gainera, esanahia
    aldatuko ez lukeena; aitzitik, garrantzia eta balioa kenduko lizkioke haren benetako esanahiari, eta
    arreta mamitik desbideratuko luke idatzita dagoen formatik.
  • Amonatxo hori oso laburtua da, bada, resignifikazioa zer den, inauterietako mozorroa zer den,
    zerbaiten aurpegia eta irudia aldatzeko, benetan denaz bestelako zerbait dirudien zerbait, inoiz
    aldatuko ez dena gure begiek ikusten dutena eta sentitzen duguna da, hori ezingo da inoiz etsi.
  • Oraindik ez dut ulertzen nire neskato guztiarena, baina nor egon daiteke horrelako
    burugabekeriaren alde eta frankismoari omenaldi bat kezko gortina baten atzean ezkutatu nahian?
  • Amonatxo, ez didazu sinetsiko zer esango dizudan, eraildako, errepresaliatutako eta
    erbesteratutako pertsona asko alderdi eta sindikatuetako kide ziren, eta gaur egun haien etsipena
    defendatzen dute, baina badirudi ahaztu egin dituztela erail zituzten pertsona haiek defendatzen
    zituzten balioak, eta une honetan beste interes batzuk direla, frankismoa eta faxismoa beren
    haragitan pairatu zituzten pertsonen duintasuna baino gehiago pisatzen dutenak.
  • Eta ezin al da ezer egin jende horrek historiari aurrez aurre begiratu diezaion, museo, planetario
    edo gizarte-etxeetako mozorroz apaindu gabe, ikus dezaten zer den -benetan, mausoleoak, estatu-
    kolpe hori baino sei hilabete eskas lehenago hautestontzietatik irtendako gobernu bat defendatu
    zutenak hil zituztenen omenez, kolpistei egindako omenaldia, bizitza eta etorkizuneko itxaropena
    lapurtu zigutenak, heriotzekin, berrogei urteko diktadurarekin eta gero “Trantsizioa” deitu
    zutenarekin egiten jarraitu zuten guztiarekin, eta orain gu umiliatzeko “resignifikazioa” hitza
    asmatzen dute, are gehiago, ezin da izan, genozidio hura jasan zuten pertsonek ez zieten inoiz
    halako laidorik barkatuko, ezta haien ondorengoek ere.
  • Amona, beti geratzen zaigu gure aurreko etsenpluarekin ikasi genuena, eta oinordetza gisa utzi
    ziguten haien adibidea, borrokan jarraitzearena, faxismoaren aurrean ez zimurtzearena, Eraistearen
    aldeko Elkarteak lanean ari gara mahai gainean dagoen aukera bakarra eraikina eraistea izan dadin,
    ez da erraza izango, baina ez dugu etsiko, beren bizia galdu zuten pertsonei zor diegu, eta
    etorkizuna galdu zutenei, dagokigun askatasuna jazartzeko, gizaki izate hutsagatik.

Gehiago