OSASUNA, LANA, HERRIA – Fundazio manifestua

(0) COVID-19ren krisia hasi zenetik, kutsadura, konfinamentua eta ekoizpen-jarduerarik gabeko ordu ilunenetan, gizateriak arazoaren dimentsioaren aurrean arnasa hartzen zuenean, hainbat erakunde, kolektibo eta afinitate-talde, shocka gainditzeko ahaleginean hasi ziren, eta han- hemenka, egoera aztertzen eta gizarte-gehiengoen interesak erdigunean jarriko zituzten neurriak proposatzeari ekin zioten.

Osasuna, lana, herria plataforma

2020-ko ekainak 6

(1) Gizartea oro-har interpelatzen dituzten zirkunstantziek astintzen duten uneetan gertatzen
den bezala, era guztietako hausnarketak eta proposamenak sortu ziren; solidaritatea adierazi
zitzaien osasun-arloko langileei, ahulenak diren kolektiboei, lanean jarraitu behar zutenei.
Hausnarketak zaintzari buruzkoak edo kudeaketaren ondorio sozioekonomikoei buruzkoak. 

(2) Testuinguru honetan, jatorri profesional, politiko eta ideologiko desberdineko pertsonek
osatutako talde batek, baina Euskal Herriko langileen neurrira egindako herrialde bat
eraikitzeko proiektuarekiko konpromisoa partekatzen dutenak, bere proposamena zabaldu
zuen. Proposamen honek, beste askok bezala, berehala jarduerara itzultzea aurreikusten zuen,
kutsaketa masiboaren arriskua aurreikusiz; patronal Handiak eta Bankak, berriz, ez zuten kutxa
egiteari utzi nahi. Era berean, krisiaren kudeaketa murrizketetan eta zorpetzean oinarrituko
zela iragartzen zuen, Kapital Handiaren irabaziak eta dibidenduak ez zirela formulan sartuko
aurreikusiz ere bai. 

(3) Proposamen honek antzeko beste eragile batzuekin espazioa eta diagnostikoa
partekatzeaz gain, berezitasun bikoitza zuen, eta horrek apartekoa egiten zuen: alde batetik,
gutxieneko eta premiazko neurri sozioekonomikoak planteatzen zituen, dagozkien zerga-
jasotze eta zerga-tresnekin batera. Bestetik, bere burua herriaren eta klasearen benetako
ofentsiba-estrategia baten osagarri eta aurrekari bezala ulertzen zuen, krisi ekonomikoari eta
kapitalak eta haren ordezkari politikoek han-hemenka gizarteari errezeta posible bakar bezala
inposatu nahi dioten kudeaketa-planari aurre egiteko. 

(4) Etengabeko gertaerak proposamenaren diagnostikoa berresten duela dirudi: lanera
itzultzea, etekinak metatzea, eta krisiari zorraren bidez aurre egitea dira munduko, eta gure
herriko, langile-klaseen horizonte sanitario, sozioekomiko eta politikoa. Erabakiak eta faseak
azkar joateak, hasierako premia erabat baztertzea eragin gabe, izaera estrategikoagoa eman
dio proposamenari. 

(5) Horrenbestez, eta azken asteotan egindako hamaika kontraste, bilera eta osoko bilkuren
ondorioz, eta Hego Euskal Herriko herri tradizio eta sentsibilitate desberdinetatik etorritako
pertsona, eragile eta erakunde ugarik parte hartu dutenez, Osasuna, Lana, Herria
proposamena gure herriko gehiengo sozialaren zerbitzura dagoen herri-ekimen bat da,
COVID-19 pandemiari eta eragindako ondorio politiko eta sozioekonomikoei aurre egiteko.
Neurri honetan, ekimen irekia da Hego Euskal Herrian bizi diren pertsona guztien laguntza
eta parte-hartzeari aukera emateko, baldin eta uste badute osasun-krisiaren eta haren
ondorio sozial, ekonomiko eta politikoen kudeaketa langile klaseen interesak zainduz egin
behar dela. 

(6) Osasuna, Lana, Herria herri-ekimena den aldetik, gehiengo sozial langilearen bizi-larrialdia
kapitalaren ugalketaren gaineko lehentasun bezala planteatu nahi du, eta hori lubaki
zeharkaezin bihurtu. 

(7) Euskal Herriko urteko aberastasuna (BPG), Espainiako Estatuaren buruan eta Europar
Batasuneko eskualde oparoenetan kokatzen da, biztanleko BPGari dagokionez, nahiz eta
aberastasun-kontzentrazio hori ere handienetakoa izan. Beraz, Euskal Herriak krisi honi aurre
egin diezaioke ABERASTASUNAREN BANAKETA eraginkor batekin, aberastasunaren jabezia
handiengandik diru-sarrerak benetan biltzen duen sektore publiko baten gidaritzapean,
herritar guztien artean banatuko duena, diru-sarrera ekonomikoen maila duina bermatuz.
Gutxieneko mailatzat hartzen da ELGAk pobrezia-unbrala bezala zehazten duena, hau da,
biztanleko BPGren% 50. 

(8) Zehazki, Hego Euskal Herriarentzat, 

  1. Enplegu-erregulazioko espedienteagatik edo langabeziagatik lanera joan ezin den inork
    ondoko bi diru-sarreretatik bat bermatzea: a) biztanleko BPGren%50-a (une honetan, hileko
    1.400 euro) edo b) jasotzen duen soldataren % 80. 
  2. Etxeko langileek, beren administrazio-egoerari kalterik egin gabe, biztanleko BPGren %50eko
    gutxieneko diru-sarrerak bermatuta izatea. 
  3. Pentsioduna izateagatik, gaixotasunagatik edo baliaezintasuna eragiten duten beste arrazoi
    batzuengatik lan-merkatutik kanpo dauden pertsonek beren diru-sarrerak biztanleko BPGren
    %50eraino osatzea. 
  4. Autonomoek beren diru-sarrerak, adierazitako pobrezia-unbralaren pareko urteko
    gutxieneko diru-sarrerak lortzen ez dituztenean, biztanleko BPGaren% 50eko gutxienekora
    iritsi arte osatuko dituzte. 

(9) Aurrean adierazitakoa, egokientzat jotzen diren Hego Euskal Herriko erakunde publikoek
gauzatuko dute, 2 iturri zehatzetatik datozen beharrezko partidak bideratuz erakunde horiek
finantzatzeko: 

  1. Sozietateen gaineko zergaren urteko likidaziotik zerga horren zerga-gastu guztiak
    kenduz. 
  2. Berehala 2020an onartutako Nafarroako Foru eta Foru Aldundien Arauak
    indargabetzea, gure herrialdea benetako paradisu fiskal bihurtzen dutenak, eta honek
    dakarren diru-bilketaren zenbateko osoa finantzaketa berezi honetarako bideratu.

(10) Osasuna, Lana, Herriak epe ertainean herri-mugimendu zabal baten sorrera inspiratu nahi
du, alarma-egoeratik haratago gehiengo sozial langilearen baldintza materialak bermatuko
dituzten neurrien alde, hasiera batean GIZARTE-SOLDATA DUIN batean gauzaturiko
ABERASTASUNA BANATUZ, eta kapitalaren onura neurri hori ezartzearen mende jarriko duen
XXI. mendeko fiskalitate baterantz aurrera eginez. 

(11) Osasuna, lana, Herriak irmoki dio herriak bakarrik salbatzen duela herria, eta, ekimen
bezala, herriaren antolaketa-ehunean sustraitzen bada soilik hartzen duela zentzua, aurreko
puntuak garatzen direla bermatzeaz gain, epe ertainera herriaren eta klasearen benetako
ofentsiba-estrategia bat aztertu eta garatzeko oinarriak aurreratzeko helburuarekin, negozio
handiaren, bankuaren eta hango eta hemengo ordezkari politikoen planen aurrean, nortzuk
krisiaren kostuak gure bizkarrean jarri nahi dituzte, eta klase bezala betikotzea nahi duten, epe
ertainera herriaren eta klasearen benetako ofentsiba-estrategia bat garatzeko. Neurri
horretan, ekimen irekia da Hego Euskal Herrian bizi diren pertsona guztien laguntza eta parte-
hartzeko, baldin eta ulertzen badute osasun-krisiaren eta haren ondorio sozial, ekonomiko eta
politikoen kudeaketa langile klaseen interesak zainduz egin behar dela. 

(12) Osasuna, Lana, Herriak aitortu, errespetatu eta ezinbestekotzat jotzen du herri
bakoitzean, auzo bakoitzean eta lantoki bakoitzean langile-klaseen aldeko indar-korrelazioaren
aldaketaren alde borrokatzen diren hainbat talde, kolektibo eta erakunde sozial, sindikal eta
politikoren kaleko lana. Horregatik, bere gain hartzen du ahalik eta gehien eragile horien
aurrean aurkezteko ekimena, eta abian jarri nahi diren dinamikak eta sinergiarako eta
baterako lanerako aukerak sakonago ezagutzeko interesa duen edozein kolektiboren eskura
geratzen da.

Gehiago