ahötsa_

Sinetsarazi digute eragile ekonomiko liberal huts gisa elkarren
artean jardungo duten estatuak behar ditugula, enpresa multinazionalen esku-hartzea
erraztuz, patronalaren arabera, gure biziraupena bermatzeko, enpresariek enplegua
edo aberastasuna sortuko balute bezala, eta ez langileriak. Baina interkonexio
produktibo hori ez da zinezkoa, borta baizik, boterearen logika da, sinetsarazten
diguna ordena mundiala eta patriarkala ez dela aldagarria funtsean, baizik eta gure
aldarrikapenak bereganatzen dituela eta sistemaren zati gisa egokitzen dituela. 

Benetako mendekotasuna, edo, zehaztu genezake, elkar mendekotasuna, naturarekin
daukaguna da, eta gizatalde gisa daukaguna, hauskortasunari dagokionez. Azken
finean, izaki burujabeak garela aitortu arren, elkar behar dugu, beste pertsona batzuen
zaintza behar dugu, haiekin eta naturarekin lotuta gaude. Horregatik, astindu gaitu
hain gogor osasun-krisi honek. Gure euskal oasi honetan, PNVren siglen pean (EAJren
siglak piura baino ez dira, euskarari ematen dioten garrantzia bezala) eta kudeaketa
eraginkorraren ideia hutsalaren pean langile prekarizatuak ezkutatzen zituzten, batzuk
hondakinen azpian lurperatuak (ez dugu ahaztu behar Joaquin Beltran eta Alberto
Sololuze oraino desagertuta daudela), lurraren aurkako tratu txarra, eredu industrial
eutsiezinen maldatuz, fracking-aren eta obra faraonikoen alde eta kultura- eta kirol-
jarduera eta -zentro guztien pribatizazioaren alde eginez, langileen prekarizazioa eta
administrazioan espiritu demokratikorik ez izateko bidea emanez, EAEko hiru
probintzietan egoitzen sare publikoa desegitea eta urtez urte osasunean inbertsioa
murriztea. Zer gertatu da egoitzetako adinekoen zaintzarekin? Ahalik eta osasun onena
genuela uste genuen eta pandemia baten aurrean kolapsatu egin da? Urkullu
lehendakariaren esanetan, euskal ekonomiak funtsezko ez ziren jarduera guztien
gelditu ezin bazituen, agian pentsa genezake ez zela hain abelera oneko sistema
ekonomiko bat, ezta? Zalantzarik gabe, sigla hauek, lehendakari honek, handi baten
abestia dakarkigu burura: la Juradok, zeinak, Ese hombre abestiarekin, zera onartzen
baitzuen: ese hombre que tú ves ahí, que parece tan seguro de pisar bien por el mundo
sólo sabe hacer sufrir. 

The Lancet aldizkari britainiarrak argitaratutako datuen arabera eta Institut Universitari
d’Investigació en Ciències de la Salut de les Illes Balears (IUNICS) eta Zaragozako
Unibertsitateko Psikiatria Departamentuak egiaztatu eta aipatu dituztenak, langabezia-
hazkundearen% 1 Europan 65 urtetik beherakoen suizidio-tasaren% 0,79ko igoerarekin
lotzen da. Hau da, prekarietatearen eta ondoez psikikoaren arteko korrelazio argia
dago. Sistema hebainduta honek, baina neoliberalismoak eta patriarkatuak
diseinatutako makillaje onarekin, kalte handiagoak eragiten ditu emakumeengan eta
talde gutxituengan. Osasunaren Mundu Erakundeak berak 2001ean egindako

txostenetako batean aitortu zuen emakumeek gizartean betetzen dituzten paper
ugariek gizataldeko beste kide batzuek baino buruko eta portaerako nahasmenduak
izateko arrisku handiagoa dutela. Emakumeek beste pertsona batzuen emazte, ama,
hezitzaile eta zaintzaile izateari lotutako erantzukizunaren zama jasaten jarraitzen
dute, eta, aldi berean, lan-indarraren funtsezko zati bihurtzen ari dira; dagoeneko diru-
sarreren iturri nagusia dira, etxekoen unitateen laugarren eta hirugarren zatietarako.
Gainera, kontuan hartu beharko genuke zaintza gehienak emakumeek doan edo
esplotazio-baldintzetan egiten dituztela, azkenean kalte bat direla arreta hori behar
duten pertsonentzat eta beraientzat ere; izan ere, benetan ezin dute behar luketen
bezalako tratua jaso, emakumeak ordaindutako lantokietara joaten direlako eta gero
zaintza horiek artatu behar dituztelako, edo egoitzetan eta Osasun-sisteman
profesional gutxi daude. 

Jule Goikoetxeak eta Zuriñe Rodriguezek, militante feministek, duela gutxi prentsan
argitaratu zuten zaintza-sare publiko bat sortzearen aldeko apustua, sare hori
nahitaezkoa eta txandakakoa izan zedin gizarte osoarentzat, eta eskubide bat izan
zedin, estilo liberal-formalean ez ezik, baita gaitasun politiko bat ere: publikoa,
kolektiboa eta gizataldekoa. Guk ere bat egiten dugu proposamen horrekin. Zaintzeko
erantzukizuna birbanaketa nahi dugu, haien gain ez erortzeko, baina, aldi berean,
aberastasuna birbanatzea eskatzen dugu, inork ez dezan bere burua esplotazio-
baldintzak onartzeko betebeharrik izan bizirik irauteko, edo landertasun egoeran bizi
beharrik izan ez dezaten. Oinarrizko zerbitzuen doakotasuna eta behar duen pertsona
ororentzako gutxieneko errenta eskatzen dugu. Horrexegatik, ez dugu normaltasunera
itzuli nahi, langileentzako lazeria-arau horretara edo laidoztatu, psikiatrizatu eta
formalki eta materialki gaitzesten gaituen ordena patriarkal eta arrazista horretara,
gure askatasunak paper busti bihurtuz. Ez dugu paper busti gehiagorik nahi, ezta hitz
hutsak ere, edukiak eta eskubideak nahi ditugu! Euskal errepublika feminista eta
sozialista galdatzen dugu!