ahötsa_

EHNE-Nafarroa ez dago batere ados Navarra Sumak gobernatzen duen Iruñeko Udalaren erabakiarekin, arazo logistikoak eta garraioaren garestitzea argudiatuz, Hemengoak-De aquí programa loteka ez lizitatzeko. Ekimen hori aurreko legegintzaldian bultzatu zen Nafarroako hiriburuko udal haur-eskolak tokiko produktuekin eta hornitzaileekin elikatzeko.

Iruñeko udal haur-eskoletako elikadura-eredua aldatzea, 2018an onartutako Kontratu Publikoen Lege berriak ematen zituen aukeren bidez, aurrerakoia izan zen. Batez ere, gizarte- eta ingurumen-irizpide oso argiak txertatzeko aprobetxatzen jakin zelako eta lizitazioa produktu-sorten bidez atera zelako. Ekuazio horri esker, Nafarroako 12 elikagai-ekoizle baino gehiagok parte hartu izan dute zuzenean.

Lote bat eskuratu ahal izateak, lau urtez bada ere, familia-, nekazaritza- eta abeltzaintza-proiektuak sendotzen laguntzen du, eta ekoizle taldea zabaltzen du. Gainera, zuzeneko merkaturatze-kanal bat erabiltzea edo Jatorri Deitura edo Adierazpen Geografiko Babestu batean integratuta egotea positibotzat jotzea, ekoizle txikiak handi egiten dituen politika publiko bat aplikatzea zela iruditzen zaigu.

Izan ere, ekimenaren arrakasta erabatekoa izan da, eta datuek erakusten dute hori. Lekale, arroz, olio, arrautza, ogi, haragi eta esnekien % 100 ekologikoak dira eta ekoizleek zuzenean ematen dituzte. Bestalde, fruta eta barazkien % 60 ekologikoak dira, eta bostetik lau zirkuitu labur baten bidez hornitzen dira (bitartekari bakarra). Azken batean, baserritik mahaira.

Ekimenaren arrakasta berretsi egin da jasotako babesarekin. Hamabi udal eskolek, zuzendaritzen bitartez, proiektua babestea, 952 familiatik 670ek ekimena babestea eta 239 hezitzaileetatik 219k Hemengoak ekimena babestea, ekimena ezartzeko ideia bat emanez. Proiektuak 2021ean jaso zuen sariak, Elikagaien Segurtasunerako eta Nutriziorako Espainiako Agentziaren eskutik, haren ezarpenaren arrakasta berretsi baino ez zuen egin. Ez da aldatzeko unea.

Gure sindikatutik ez dakigu Iruñeko Udaleko gobernu-taldearen proposamen berria iraultzeko zer maniobra-tarte dagoen, baina udal oposizioari dei egiten diogu hausnartzeko, egungo egoera iraultzeko eta beharrezko neurriak hartzeko 2016an hasitako bideak hirian jarraipena izan dezan. Ez hori bakarrik, gure ustez, beste toki entitate batzuek, baita Nafarroako Gobernuko departamentuek ere, erosketa publikoko politikak abiarazi eta aplikatu beharko lituzkete, ustiategi askoren norabidea aldaraz dezaketenak, 2030erako ezarritako helburua bete ahal izateko, hau da, ekoizpen ekologikoaren % 25era iristea.

Berriro diogu. Estamentu publikoetatik elikadura ekologikoaren aldeko apustua eginez gero, Nafarroako lurraldean zero kilometroko bizi-proiektuak eta proiektu ekologikoak finkatuko dira. Elikaduran heztea txikitatik hasten da, eta, kasu honetan, gure seme-alaben elikadura bera bezain garrantzitsua da eguneroko elikadura beste begi batzuekin ikusten duten gurasoen kontzientziazioa. 1.350 menu oinarri egokiak dira ohitura osasungarriak ezartzeko.

Ondorio gisa, azken urteotan elikaduraren inguruko proiektu berritzailerik izan bada, hori Hemengoak-De aqui izan da, aurreko legegintzaldian Iruñeko Udalak bultzatua, CPAEN, INTIA eta Mendajors Ecologics elkartearekin batera. 2106 urte hartan Milango Elikadura Politika Hiritarraren Ituna aipatzen zen. Gaur egun kontzeptu horiek eboluzionatu egin dute eta orain Baserritik mahaira estrategiaz hitz egiten da. Eta Europatik planteatzen ari den lan-ildo horrek berretsi baino ez du egiten aurreko udalak hasitako bidea.