ahötsa_

Erreformaren titular nagusiak ezagutzen ditugu eta kezkatu egiten gaitu. Desengainua hartzen dugu Gobernu eta Parlamentu berrien bi urteren ondoren, pentsio publiko duinak eta sistema publikoa bermatzeko beharrezko eta agindutako erabakiak hartu ez direlako; besteak beste, 2013ko erreforma indargabetzea, Gobernuak Toledoko Itunaren Batzordearen babesik gabe onartu zuena, bai eta 2011ko erreformaren alderdi atzerakoiak ere, pentsioak murrizten eta banaketa-sistema publikoa ahultzen ari baitira. Soldatak eta kotizazioak sistematikoki murrizten ari diren 2010eko eta 2012ko lan-erreformak ere ez dira indargabetu.

Ez da konpentsatu Gizarte Segurantzaren defizita, 1995etik gomendatutako gastu desegokiak ordaintzeak eragindakoa. Gizarte Segurantzari zor historikoaren ordaina eman behar zitzaion Estatuko Aurrekontu Orokorren bidez; dagozkion transferentziak egin izan balira, Gizarte Segurantza finantzarioki saneatuta egongo litzateke gaur egun, eta 2011n eta 2013an egindako erreformek ez zuten inolako aitzakiarik edo justifikaziorik izango, ezta erreforma honetan eta hurrengoetan aurreikusitako murrizketek ere.

Europako Gutun Sozialaren agindua eta egungo gobernuko alderdiek adostutako 2019ko Aurrekontu Orokorren Proiektuan jasotakoa betez, handitu behar ziren gutxieneko pentsioak ez dira lanbidearteko gutxieneko soldataraino igo, eta oso urrun daude adierazten ditugun 1080 euroetatik.

Oraingo honetan, egin nahi den erreformak, sistema hobetzeko balio dezala eskatzen dugu, eta ez berriro murrizteko. Horregatik, behin betiko, honako hauek egin behar dira:
Pentsioen sistema publikoa arauz eta finantzaz bermatu. Ez da nahikoa gastu ez- propioak kanpora ateratzea, baldin eta ez badoaz, enplegua sortzeko kantitate- eta kalitate-politikekin batera, eta, hala eta guztiz ere, Aurrekontu Orokorren ekarpen zuzen iraunkorrak behar badira, Kontu Auzitegiak berak ere aitortutako zor historikoak guztiz justifikatuta.
Indargabetu behar dira 2011ko eta 2013ko pentsio-erreformen alderdi atzerakoiak, besteak beste, Iraunkortasun Faktorea; erretiro-adina 67 urtera igotzea, pentsioa kalkulatzeko kotizazio-urteak gehitzea, 40 urte kotizatuta dituzten erretiro aurreratuaren koefiziente murriztaileak, etab.
Ez da nahikoa, egiten bada ere, 2013ko erreforma indargabetzea; pentsioak murrizten ari den erreforma, 2011ko erreforma da. Hori ez egitea pentsio publikoen aurkako erasoa betikotzea da, eta murrizketa berriei ateak zabalik uztea.

Europako Gutun Sozialeko konpromisoak betetzeko helburuak, gutxieneko pentsioa 1080 eurora eta Lanbidearteko Gutxieneko Soldata 1200 eurora igotzea suposatzen du.
2010eko eta 2012ko lan-erreformak indargabetzea.
Pentsioen errebalorizazio automatikoa bermatzea, bizi-kostuaren igoeraren arabera, gutxienez, eta hori murrizten duten beste indizerik gabe. Indize horien aukera 2011ko “erosteko ahalmenari eustea eta pentsioak hobetzea” Gomendioan jasota dago.
Soldatetan eta pentsioetan dagoen genero-arrakala ezabatzea, emakumeek pentsio duina jasotzeko duten eskubide subjektiboa aitortuz, gutxieneko pentsioa 1080 eurotan ezarriz eta kotizazio gabeko pentsioak eta alarguntza-pentsioa nabarmen hobetuz, bereziki oinarri arautzailearen % 60tik % 100era igotzea, jasotzen den pentsio bakarra denean.

Onartezinak dira iragartzen diren proposamenak, hala nola:
Erretiro aurreratuaren zigorrak handitzea, eta erretiro-adina borondatez atzeratzea sustatzea. Erretiro-adina handitzeari uko egiten diogu berriro, eta, beraz, hura sendotzen duen edozein amarruren aurka gaude.
Pentsio-plan pribatuak baliabide publikoekin eraginkortasunez ezartzea.

Gutxieneko pentsioak handitzeko erreferentzia-indize berriak bilatzea, Europako Gutun Sozialaren irizpideak saihesteko.

Alarguntza-pentsioa aldatzea, de facto kotizaziopeko pentsioaren izaera pixkanaka gal dezan eta asistentzia-sisteman sar dezaten.

Pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulua lan-bizitza osora zabaltzea.

Halaber, ez gaude ados asistentzia-sistemetan kotizazio gabeko pentsioak, gutxieneko pentsioaren osagarriak eta alarguntasuna sartzearekin; hori egiteak sistema publikoaren banaketa-izaera murrizten du, eta sistema hori murriztea edo ezabatzea errazten du.

Proposamen horiek murrizketa berriak dakartzate, eta aberastasuna eta lana erretiro- adina murriztuz banatzeko, gazteek lana lor dezaten sustatzeko eta pentsioen sistema publikoa bermatzeko gure eskarien aurka doaz.

Ikusi dugunez, ez da baliabide faltaren arazoa; pentsioen sistema publikoa “bideragarria” da; beraz, lehentasun politikoen arazoa da, funtsean, aberastasuna modu bidezkoan banatzeko arazoa da, eta kapital-errentak, iruzurra eta paradisu fiskalak lehenesten dituen fiskalitatea da.

Erreforma honetan erantzukizun propioak hartzen dituzten eta pentsio publiko duin, justu eta nahikoak bermatzeko erabaki politikoak hartzen dituzten EAEko eta Nafarroako alderdiei ere dei egiten diegu, horien artean gutxieneko pentsioa 1080 euroraino osatze aldera, erabakiak har ditzaten.

Itxaropen handirik ez badugu ere, egungo negoziazioek gure proposamenak kontuan hartzeko balio izatea nahi dugu; horretarako aukera pasatzen uztea onartezina da Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduarentzat, eta gure gaitzespen irmoena izango du.